Jamovi ile İşletme Pazarlama Stratejisi Analizleri

Pazarlama stratejisi, “kime neyi, niçin, nasıl ve hangi kanallarla” sunacağınızı belirleyen bir sistemdir. Bu sistem, yalnızca kreatif fikirlerden ibaret değildir; pazar–müşteri–ürün–fiyat–kanal–mesaj bileşenlerini ölçülebilir hipotezleraracılığıyla birbirine bağlayan ve öğrenme döngüleriyle kalibre edilen bir mekanizmadır. Hedef, marka bilinirliğinden (awareness) başlayıp düşünülme (consideration) → tercih → deneme → elde tutma (retention) → savunuculuk (advocacy) zincirini hızlandırmaktır.

Bu zincirin veri ve istatistikle yönetilebilmesi, pazarlama ekiplerinin iki kritik ihtiyacını doğurur:

1. Nedensellik netliği: Hangi kampanya, hangi mesaj veya hangi kanal hangi ara metrikleri (ör. tıklama, aktivasyon, ilk sipariş) etkiliyor ve bu etkiler nihai sonuçlara (gelir, marj, LTV) nasıl taşınıyor?

2. Portföy optimizasyonu: Bütçeyi kanallar, segmentler ve değer önerileri arasında nasıl dağıtırsak toplam etkiyi maksimize ederiz?

1) Veri Mimarisi: Stratejiyi veriye bağlayan omurga

Tablolar ve alanlar:

• Kampanya/kanal: kanal (arama/sosyal/görüntülü/e-posta/OOH/TV/influencer/ortaklık), bütçe, gösterim, erişim, tıklama, frekans, tıklama başı maliyet (CPC), bin gösterim maliyeti (CPM), edinim başı maliyet (CPA).

• İçerik/yaratıcı: başlık, görsel türü, mesaj teması (fayda/kanıt/aciliyet/sosyal kanıt), CTA tipi, format (kısa video, statik, carousel).

• Web/app hunisi: oturum, bounce, sayfa/süre, kayıt, aktivasyon, deneme, ilk sipariş, tekrar alım.

• Teklif/fiyat/paket: fiyat bandı, paket varyantı, indirim, promosyon süresi/şiddeti.

• CRM/segment: demografi/psikografi, davranış (ziyaret sıklığı, sepet, kategori ilgisi), sadakat seviyesi.

• Kalite/deneyim: teslim süresi, iade, NPS/CSAT, şikâyet temaları.

• Finans: gelir, brüt marj, katkı marjı, LTV, CAC.

Jamovi adımı: Data → Open ile tüm tabloları alın; Merge/Join ile kullanıcı/segment–kanal–tarih anahtarlarını kurun. Compute ile adstock sütunları (kanallar için gecikme ve çürüme), kampanya kuklaları, sezon ve özel gün kuklaları, fiyat endeksleri, frekans ve erişim türevleri, landing dönüşüm oranları (visit→signup→activate→purchase). Tüm dönüşümleri Not sütununda belgeleyin.

---

2) STP: Segmentasyon–Hedefleme–Konumlandırma

Metrikler: segment büyüklüğü, değer potansiyeli (ARPU/LTV), erişim maliyeti (CAC), rekabet yoğunluğu, ihtiyaç/acı puan skoru.
Jamovi:

• Kümeleme (k-means): davranışsal ve değer temelli segmentler (3–6 küme).

• ANOVA/OLS: segmentler arası dönüşüm, ARPU, churn farkları.

• Logit: hedefleme uygunluğu = f(davranış, demografi, önceki etkileşim).
  Karar kartı: “Yüksek değerli segmentte video + uzman kanıtı; değer odaklı segmentte fiyat–paket; ilk temas kanalı arama.”

---

3) Marka Hunisi Ölçümü: Awareness → Consideration → Preference → Purchase → Loyalty

Metrikler: farkındalık(%), düşünülme(%), tercih(%), satın alma(oran), tekrar alış(%), tavsiye niyeti(NPS).
Jamovi:

• Sıralı modelleme:

  • Düşünülme = f(Farkındalık, kanal adstock, mesaj teması)

  • Tercih = f(Düşünülme, fiyat algısı, kalite sinyali)

  • Satın alma = f(Tercih, net fiyat, bulunurluk)

• Mediation: Farkındalık → (Düşünülme) → Satın alma.
  Örnek olay: “Uzman yorumu içeren mesajlar düşünülmeyi +%9 artırdı; tercih üzerinden satın almaya +%3 yansıdı.”

---

4) İçerik/Yaratıcı Performansı: A/B ve etkilerin ayrıştırılması

Metrikler: CTR, CVR, izlenme oranı, tamamlama, kayıt/aktivasyon, ilk sipariş, CPM/CPC/CPA.
Jamovi:

• t-test/ANOVA: başlık/görsel varyant farkları;

• OLS/Logit: dönüşüm = f(tema, format, CTA, kanal, segment).

• Güç analizi: MDE ve örneklem.
  Karar: “Sayı+kanıt içeren başlık + ürün kullanım sahnesi → aktivasyon +%11; carousel B2C segmentte +%15 etkili.”

---

5) Kanal ve Medya Karması: MMM-lite ve ROAS/ROMI

Model: Satış/Deneme = α + β₁Search_adstock + β₂Social + β₃Video + β₄E-posta + … + kontrol (fiyat, sezon, stok).
Jamovi: Adstock sütunlarını Compute ile üretin; OLS ile katsayıları çıkarıp ROAS/ROMI’ye çevirin (₺ katkı / ₺ harcama).
Çıktı: Kanal esneklikleri; azalan getiriler için parçalı eğim (piecewise) yaklaşımı.
Karar: “Arama ROAS>Video; Video hafıza etkisi uzun → lansman öncesi video, lansman sırasında arama/sosyal hızlandırma.”

---

6) Teklif–Fiyat–Paket Stratejisi

Metrikler: ARPU, sepet, churn, WTP (ödeme isteği), paket dönüşüm oranı.
Jamovi:

• Conjoint/choice (R eklentisi): part-worth ve WTP tahmini.

• Logit/OLS: satın alma/churn = f(fiyat, paket, özellik, teklif süresi).
  Karar: “Değerli özellikleri orta pakete açan ‘modüler eklenti’ yapısı churn’i −1,1 p düşürüp ARPU’yu artırdı.”

---

7) Landing ve Dönüşüm Hunileri: Sürtünme nerede?

Metrikler: sayfa yüklenme süresi, scroll derinliği, form terk oranı, adım bazlı CVR.
Jamovi:

• OLS/Logit: aktivasyon = f(hız, sayfa uzunluğu, alan sayısı, sosyal kanıt, güven işaretleri).

• A/B: form adım sayısı, CTA yeri, güven rozetleri, kısa video.
  Karar: “Form alanları 11→6; kısa video + güven rozetleri → aktivasyon +%12, terk −%8.”

---

8) Edinim → Aktivasyon → Elde Tutma (AARRR akışı)

Metrikler: edinim kaynağı, aktivasyon oranı, 7/30g elde tutma, ARPU, destek etkileşimi.
Jamovi:

• Kohort analizi (ilk temas tarihine göre);

• Survival/Cox (R eklentisi): terk riski = f(onboarding, destek, hatalar).

• Mediation: onboarding → (ilk değer anı) → elde tutma/LTV.
  Karar: “İlk 3 günde değer anı yaşayan kullanıcıların 30g retention’ı 1,8×; onboarding turu zorunlu.”

---

9) Müşteri Yaşam Boyu Değeri (LTV) ve CAC Köprüsü

Metrikler: LTV, CAC, LTV/CAC, geri ödeme süresi (payback), kohort bazlı ARPU ve churn.
Jamovi:

• OLS/Logit: LTV = f(edinim kaynağı, paket, fiyat, onboarding, NPS).

• Panel: kanal/segment bazında LTV/CAC zaman içinde.
  Karar: “Arama + içerik kombinasyonu LTV/CAC 3,6; sosyal tek başına 2,1 → bütçe kaydır.”

---

10) Sadakat, Tavsiye (Advocacy) ve Topluluk

Metrikler: NPS, davet katsayısı (k), referanslı kayıt payı, topluluk etkileşimi.
Jamovi:

• Mediation: topluluk → (etkileşim yoğunluğu) → tekrar alış/NPS.

• Logit: davet edenlerin churn riski.
  Karar: Puan yerine değerli özellik erişimi ödülü; spam riskini düşüren limitlerle.

---

11) SEO/SEM ve İçerik Stratejisi

Metrikler: organik trafik, anahtar kelime grupları, SERP pozisyonu, tıklama payı, içerik derinliği, iç bağlantı.
Jamovi:

• OLS: organik dönüşüm = f(niyet düzeyi, içerik derinliği, iç bağlantı.

• DiD: içerik kümesi yayınlandıktan sonra organik dönüşüm farkı.
  Karar: Yüksek niyetli anahtar kelimelerde “kanıt–fayda–CTA” düzeni; düşük niyetli sorguda bağlantı kümesi.

---

12) E-posta/SMS/Push: Frekans ve kişiselleştirme dengesi

Metrikler: açılma, tıklama, spam şikâyeti, vazgeçme (opt-out), dönüşüm.
Jamovi:

• Logit: dönüşüm = f(konu netliği, kişiselleştirme, frekans, gönderim saati).

• Eşik analizi: frekans eşiği aşıldığında spam şikâyeti sıçrıyor mu?
  Karar: “Haftalık 2 iletiden sonra marjinal getiri düşüyor; tetikleyici (event-driven) iletişim daha etkili.”

---

13) Influencer ve Ortaklık Programları

Metrikler: erişim, etkileşim, link tıklaması, kod kullanımı, edinim maliyeti, LTV/CAC.
Jamovi:

• DiD: program öncesi–sonrası etkisi;

• OLS: LTV/CAC = f(influencer türü, içerik formatı, link/discovery payı).
  Karar: Uzman güveni yüksek mikro–influencer karması; sabit ücret yerine performans artı model.

---

14) Fiziksel Kanallar ve OOH/TV Etkisi

Metrikler: TV/OOH GRP, erişim-frekans, marka araması, mağaza trafiği, lift.
Jamovi:

• MMM-lite: TV/OOH adstock → marka araması → satış (ardışık etki).

• Event window: kampanya haftalarında mağaza trafik farkı.
  Karar: TV ile hafıza; dijital ile harekete geçirme; mevsimde sıralı plan.

---

15) Marka–İtibar ve PR

Metrikler: ses payısı (SOV), medya his (pozitif/negatif), kaynak güven skoru, mesaj kapsaması.
Jamovi:

• OLS: marka araması = f(SOV, his, dijital adstock).

• DiD: PR programı sonrası SOV/his → satış/NPS farkı.
  Karar: Kanıt ve uzman desteği; tek mesaj–tek sözcü disiplini.

---

16) Bölge/Ülke Yerelleştirmesi

Metrikler: dil uyumu, yerel referanslar, yerel kanallar, teslim/ödeme seçenekleri.
Jamovi:

• Etkileşim modeli: dönüşüm = f(dil, içerik türü, dil×içerik).
  Karar: Yerel örnek ve itiraz–yanıt kütüphanesi; yerel ödeme/taksit seçeneği.

---

17) Senaryo–Stres Testleri: Bütçe ve fiyat şokları

Şok setleri: bütçe −%20/+%20, CPC +%15, kur +%10, talep −%8, rakip agresif fiyat.
Jamovi: Baz vs şok: farkındalık, düşünülme, trafik, dönüşüm, LTV/CAC, ROAS/ROMI.
Karar kartı: Hangi kaldıraç (yaratıcı B, arama odak, remarketing, paket değeri, fiyat adımı) en çok korur?

---

18) Yönetim Panosu: Tek sayfada pazarlama

Kutular: huniler (awareness→purchase), kanal ROAS/ROMI, içerik A/B sonuçları, SEO/SEM metrikleri, e-posta frekans etkisi, LTV/CAC, influencer/ortaklık etkinliği, TV/OOH adstock ve marka araması, bölge/dil dönüşüm farkları, senaryo/stres.
Görsel dil: su şelalesi (PMV ve katkılar), ısı haritası (segment×kanal fırsat), kontrol grafiği (trend), radar (marka boyutları).

---

19) Sağlamlık ve Sınırlılıklar

• Ölçüm: UTM ve last-click önyargısı; bot trafik; cookie ve gizlilik kısıtları; offline–online atıf boşluğu.

• Seçilim/endojenlik: iyi performanslı segmentin daha çok reklam görmesi; kampanya zamanı–fiyat eşanlılığı.

• Nedensellik: DiD, lead–lag, placebo dönem/kanal; HC/White sağlam hatalar, VIF; mevsimsellik ve makro kontrolleri.

• Etik: hassas hedefleme, kişisel veri gizliliği, dürüst mesajlama.
  Jamovi protokolü: Varsayımları Not’ta açık yazın; eşik ve normalizasyon duyarlılığı yapın; audit trail ve veri sözlüğü kullanın.

---

20) Uygulama Yol Haritası (8 Hafta)

• Hafta 1–2: Veri birleşimi, adstock ve huniler, segmentasyon ve ölçüm sözlüğü.

• Hafta 3–4: İçerik A/B, MMM-lite, ROAS/ROMI, landing optimizasyonu.

• Hafta 5–6: Fiyat–paket ve teklif; LTV/CAC köprüsü; influencer/ortaklık.

• Hafta 7–8: Senaryo–stres; yerelleştirme testleri; pazarlama panosu v1; karar kartı kitaplığı.

• Sürekli: Sağlamlık kontrolleri; bütçe kaydırma ritmi; etik ve gizlilik denetimi.

Pazarlama stratejisi, “çok kanal + çok yaratıcı” karmaşasını kanıt ile sadeleştirme işidir. Jamovi, bu sadeleşmeyi hızlandırır: huniyi görünür kılar, içerik ve kanal etkisini ayrıştırır, MMM-lite ile bütçe kaldıraçlarını sayıya döker, fiyat–paket ve landing sürtünmelerini deneyle ölçer, onboarding ve NPS üzerinden LTV/CAC köprüsünü kurar. DiD ve mediation ile nedensellik netleşir; senaryo–stres ile kuyruk riskleri görülür; tek sayfa pano ve karar kartları ile strateji yürütmeye bağlanır.

Son söz: Veriyi hikâyeye, hikâyeyi deneye, deneyi bütçeye çeviren bir pazarlama sistemi, bütçeyi gürültüye değil etkiyeharcar. Jamovi ile kampanyalar “umut” ile değil, kanıt ve portföy aklı ile yönetilir; kısa vadede dönüşüm artarken, uzun vadede marka gücü ve LTV büyür.

Veri, modern dünyanın en değerli varlıklarından biri haline gelmiştir ve iş dünyasında, araştırmada ve karar verme süreçlerinde kritik bir rol oynamaktadır. Biz, veri analizi konusundaki tutkulu bir topluluk olarak, veri biliminin ve analizinin gücünü vurguluyoruz. Web sitemiz, işletmelerden akademisyenlere ve veri meraklılarına kadar herkesin veri analizi becerilerini geliştirmesine yardımcı olmayı amaçlayan bir kaynaktır. Misyonumuz, veri analizi sürecini anlaşılır ve erişilebilir hale getirmek, verilerin içinde gizlenen değeri açığa çıkarmak ve daha bilinçli kararlar almalarını desteklemektir.

Web sitemiz, geniş bir veri analizi yelpazesi sunmaktadır. Hangi sektörde olursanız olun veya hangi veri analizi aracını kullanıyorsanız kullanın, ihtiyaçlarınıza uygun hizmetler sunuyoruz. SPSS, R, Python, Excel veya diğer analiz araçlarını kullanarak veri madenciliği, hipotez testleri, regresyon analizi, zaman serisi tahmini, segmentasyon ve daha fazlasını içeren çeşitli analiz türlerini kapsarız. Ayrıca, öğrenmeyi kolaylaştırmak için zengin kaynaklar, öğreticiler ve interaktif araçlar sunuyoruz.