Jamovi ile Sosyal Ağ Analizi ve İpuçları

Sosyal ağ analizi (Social Network Analysis – SNA), bireyler, gruplar veya kurumlar arasındaki ilişkileri matematiksel olarak modelleyen ve analiz eden bir yaklaşımdır. İstatistiksel veri analiz araçlarının gelişmesiyle birlikte, sosyal ilişkiler yalnızca gözlemsel değil, sayısal veriler üzerinden de ölçülebilir hale gelmiştir. Bu yazıda, Jamovi kullanarak sosyal ağ verilerinin nasıl analiz edilebileceğini, görselleştirilebileceğini ve yorumlanabileceğini detaylı şekilde ele alacağız.

---

Sosyal Ağ Analizi Nedir?

Sosyal ağ analizi, kişiler veya nesneler arasındaki bağların modellenmesini ve bu ilişkilerin yapısal özelliklerinin incelenmesini sağlar. Bu analizlerde genellikle düğümler (nodes) ve kenarlar (edges) üzerinden bir grafik yapısı kurulur.

Temel Kavramlar:

• Düğüm (Node): Birey, organizasyon ya da nesne

• Kenar (Edge): İki düğüm arasındaki ilişki

• Merkezilik (Centrality): Bir düğümün ağdaki etkisi

• Yoğunluk (Density): Ağın ne kadar bağlı olduğunu gösterir

• Alt ağlar (Subnets): Ağa ait alt kümeler

---

Jamovi Sosyal Ağ Analizi İçin Uygun mu?

Jamovi, varsayılan olarak sosyal ağ analizine özgü bir modül barındırmasa da, Rj modülü ile R paketlerinin entegre çalıştırılması sayesinde bu analizler rahatlıkla gerçekleştirilebilir.

Kullanılabilecek R Paketleri:

• igraph – Temel sosyal ağ analizi ve görselleştirme

• statnet – Gelişmiş modelleme

• sna – Yapısal analiz

• ggraph ve tidygraph – Modern görselleştirme

---

Jamovi ile Sosyal Ağ Analizi Nasıl Yapılır?

1. Veri Hazırlığı

Veriler iki ana şekilde girilebilir:

• Kenarlık Matrisi (Adjacency Matrix): Her hücre iki düğüm arasındaki bağlantıyı gösterir.

• Edge List (Kenar Listesi): Her satır bir bağlantıyı tanımlar (kaynak, hedef, ağırlık).

2. Rj Üzerinden Analiz

Örnek Kod:

Bu kod ile Jamovi’ye yüklenen edge list verisi görselleştirilmiş sosyal ağa dönüşür.

3. Temel Ölçümler

• Degree Centrality: Kaç bağlantıya sahip?

• Betweenness Centrality: Aracı rolü ne kadar önemli?

• Closeness Centrality: Diğer düğümlere ortalama uzaklığı

• Eigenvector Centrality: Bağlantılarının etkili olup olmadığı

---

Görselleştirme Teknikleri

Jamovi içinden R kodu kullanılarak güçlü ve estetik sosyal ağ grafikleri çizilebilir:

Alternatif olarak:

---

Uygulama Örneği: Sosyal Medya Takip Ağı

Bir sosyal medya platformunda kim kimi takip ediyor analiz edilebilir:

• Düğümler: Kullanıcılar

• Kenarlar: Takip ilişkisi

• Betweenness merkezi yüksek olan kullanıcılar, bilgi yayılımında kilit rol oynar.

---

Sosyal Ağ Analizinde Kullanım Alanları

---

İpuçları ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Veri Kalitesi: Eksik veya hatalı ilişki verileri analiz sonuçlarını ciddi şekilde etkiler.

• Ağırlıklı Ağlar: Bağlantıların gücünü yansıtan ağırlıklar kullanılmalıdır.

• Yönlü Ağlar: Takip etme gibi tek yönlü ilişkiler varsa yön belirtilmelidir.

---

Sınırlılıklar

• Büyük ağlarda görselleştirme zorlaşabilir.

• Bazı metriklerin yorumlanması karmaşık olabilir.

• Jamovi’de ağ dinamiği (zamanla değişen ağlar) desteği sınırlıdır.

---

Sonuç

Jamovi, sosyal ağ analizleri için özel araçlar sunmasa da, Rj modülü aracılığıyla igraph ve diğer güçlü R paketlerini destekleyerek bu alanda oldukça esnek ve güçlü bir çözüm haline gelir. Sosyal ilişkileri nicel olarak incelemek isteyen araştırmacılar, Jamovi ile verilerini kolayca analiz edebilir, yorumlayabilir ve etkili sunumlar hazırlayabilir.

Veri, modern dünyanın en değerli varlıklarından biri haline gelmiştir ve iş dünyasında, araştırmada ve karar verme süreçlerinde kritik bir rol oynamaktadır. Biz, veri analizi konusundaki tutkulu bir topluluk olarak, veri biliminin ve analizinin gücünü vurguluyoruz. Web sitemiz, işletmelerden akademisyenlere ve veri meraklılarına kadar herkesin veri analizi becerilerini geliştirmesine yardımcı olmayı amaçlayan bir kaynaktır. Misyonumuz, veri analizi sürecini anlaşılır ve erişilebilir hale getirmek, verilerin içinde gizlenen değeri açığa çıkarmak ve daha bilinçli kararlar almalarını desteklemektir.

Web sitemiz, geniş bir veri analizi yelpazesi sunmaktadır. Hangi sektörde olursanız olun veya hangi veri analizi aracını kullanıyorsanız kullanın, ihtiyaçlarınıza uygun hizmetler sunuyoruz. SPSS, R, Python, Excel veya diğer analiz araçlarını kullanarak veri madenciliği, hipotez testleri, regresyon analizi, zaman serisi tahmini, segmentasyon ve daha fazlasını içeren çeşitli analiz türlerini kapsarız. Ayrıca, öğrenmeyi kolaylaştırmak için zengin kaynaklar, öğreticiler ve interaktif araçlar sunuyoruz.