Jamovi ile Sosyal Bilimlerde Veri Analizi

Sosyal bilimler, insan davranışlarını, toplumsal yapıların dinamiklerini ve sosyal ilişkileri anlamak için veriye dayalı araştırmalara giderek daha fazla ihtiyaç duymaktadır. Jamovi, kullanıcı dostu arayüzü ve güçlü istatistiksel analiz özellikleri sayesinde sosyal bilim araştırmalarında yaygın kullanılan bir araçtır. Anket verilerinden deneysel tasarımlara, betimsel istatistiklerden ileri analiz yöntemlerine kadar sosyal bilimlerin tüm veri analizi ihtiyaçlarını karşılayabilir.

---

Sosyal Bilimlerde Yaygın Veri Türleri

1. Anket Verileri: Likert ölçekleri, memnuniyet ve algı puanları

2. Demografik Veriler: Yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, gelir

3. Davranışsal Veriler: Katılım oranları, tekrar satın alma davranışı

4. Metin Tabanlı Veriler: Kodlanmış görüşme ve odak grup verileri

Jamovi bu veri türlerinin analizinde hem sayısal hem de görsel çıktılar sunar.

---

Jamovi ile Anket Analizi

Sosyal bilim araştırmalarında anketler, en yaygın veri toplama yöntemlerinden biridir. Jamovi, anket verilerini kolayca içe aktararak farklı analizlerle anlamlı sonuçlar elde etmeyi sağlar.

Kullanılabilecek Özellikler:

• Betimsel istatistikler (ortalama, medyan, frekans)

• Cronbach’s Alpha ile güvenilirlik analizi

• Faktör analizi ile yapısal geçerlilik testi

• T-testi ve ANOVA ile grup karşılaştırmaları

---

Jamovi ile Betimsel İstatistik

Exploration > Descriptives modülü üzerinden:

• Ortalama, medyan, minimum, maksimum değerler hesaplanır.

• Çarpıklık (skewness) ve basıklık (kurtosis) değerleri elde edilir.

• Veri görselleştirmek için histogram, boxplot ve bar chart grafikleri kullanılır.

---

Jamovi ile İleri İstatistiksel Testler

T-Testleri

• Bağımsız örneklem t-testi: İki farklı grubun ortalamalarının karşılaştırılması

• Bağımlı örneklem t-testi: Aynı grubun iki farklı zamanda ölçülen sonuçlarının analizi

ANOVA

• Tek Yönlü ANOVA: İkiden fazla grup ortalamasını karşılaştırır.

• Post-hoc testler: Tukey veya Bonferroni düzeltmesi yapılabilir.

Korelasyon

• Pearson, Spearman veya Kendall korelasyon testleri

• Sosyal değişkenler arasındaki ilişkilerin gücü ve yönü ölçülür.

---

Jamovi ile Regresyon Analizi

Sosyal bilimlerde bağımlı değişkenin (örneğin memnuniyet) bağımsız değişkenlerden (gelir, eğitim, yaş vb.) nasıl etkilendiğini analiz etmek için kullanılır.

• Linear Regression: Doğrusal ilişkiler için

• Logistic Regression: Kategorik sonuçlar için

---

Jamovi ile Faktör Analizi

Sosyal bilimlerde kullanılan anketlerin yapısal geçerliliğini test etmek için önemli bir yöntemdir.

• Exploratory Factor Analysis (EFA): Faktör yapısını keşfetmek için

• Confirmatory Factor Analysis (CFA): Yapıyı doğrulamak için (Rj modülü üzerinden)

---

Jamovi ile Güvenilirlik Analizi

Anketlerde kullanılan ölçeklerin güvenilirliğini ölçmek için Cronbach’s Alpha değeri hesaplanır.

• Factor > Reliability Analysis

• 0.70 ve üzerindeki değerler kabul edilebilir güvenilirlik sağlar.

---

Sosyal Bilimlerde Veri Görselleştirme

Jamovi, veriyi daha anlaşılır kılmak için farklı görselleştirme araçları sunar:

• Çapraz tablo grafikleri

• Bar ve pie chart

• Histogram ve boxplot

• Heatmap (Rj ile)

---

Örnek Uygulama: Üniversite Öğrencilerinin Memnuniyet Analizi

• Veri: 500 öğrencinin anket yanıtları

• Analiz: Likert ölçekli sorular üzerinde betimsel istatistikler, t-testleri ve faktör analizi

• Sonuç: Eğitim kalitesi ve öğretim üyeleri ile ilgili faktörler memnuniyetin en güçlü belirleyicileri olarak bulundu.

---

Jamovi’nin Sosyal Bilimlerde Avantajları

• SPSS’e benzer arayüz ile kolay kullanım

• Açık kaynaklı ve ücretsiz

• R entegrasyonu sayesinde esnek ve ileri düzey analiz imkanı

• Çıktıların otomatik olarak raporlanabilir olması

---

Sınırlılıklar

• Bazı gelişmiş modelleme teknikleri (SEM gibi) doğrudan desteklenmez, Rj entegrasyonu gerekir.

• Büyük veri setlerinde performans düşebilir.

---

Sonuç

Jamovi, sosyal bilimlerde veri analizi yapmak isteyen araştırmacılar için oldukça pratik, esnek ve güçlü bir çözümdür. Betimsel analizlerden faktör analizlerine, regresyon modellerinden güvenilirlik ölçümlerine kadar çok geniş bir yelpazede hizmet sunar. Özellikle kullanıcı dostu yapısı ve açık kaynaklı olması, onu araştırmacılar için cazip hale getirir.

Veri, modern dünyanın en değerli varlıklarından biri haline gelmiştir ve iş dünyasında, araştırmada ve karar verme süreçlerinde kritik bir rol oynamaktadır. Biz, veri analizi konusundaki tutkulu bir topluluk olarak, veri biliminin ve analizinin gücünü vurguluyoruz. Web sitemiz, işletmelerden akademisyenlere ve veri meraklılarına kadar herkesin veri analizi becerilerini geliştirmesine yardımcı olmayı amaçlayan bir kaynaktır. Misyonumuz, veri analizi sürecini anlaşılır ve erişilebilir hale getirmek, verilerin içinde gizlenen değeri açığa çıkarmak ve daha bilinçli kararlar almalarını desteklemektir.

Web sitemiz, geniş bir veri analizi yelpazesi sunmaktadır. Hangi sektörde olursanız olun veya hangi veri analizi aracını kullanıyorsanız kullanın, ihtiyaçlarınıza uygun hizmetler sunuyoruz. SPSS, R, Python, Excel veya diğer analiz araçlarını kullanarak veri madenciliği, hipotez testleri, regresyon analizi, zaman serisi tahmini, segmentasyon ve daha fazlasını içeren çeşitli analiz türlerini kapsarız. Ayrıca, öğrenmeyi kolaylaştırmak için zengin kaynaklar, öğreticiler ve interaktif araçlar sunuyoruz.