Jamovi ile Yönetim Stratejisi ve Analizleri

Yönetim stratejisi; şirketin vizyonu, organizasyon tasarımı, kaynak tahsisi ve kültürü ile pazar–ürün–teknoloji tercihlerini eşzamanlı olarak uyumlandırma işidir. Stratejiyi yalnızca bir “yol haritası” olarak değil, deneylerle doğrulanan, metriklerle yönetilen, risk–getiri dengesi kuran bir öğrenme sistemi olarak düşünmek gerekir. Bu nedenle yönetsel kararların; performans, çalışan davranışları, müşteri deneyimi, maliyet ve risk üzerinde yarattığı etkileri ölçülebilir hale getirmek kritik önemdedir.

1) Vizyon–Strateji–OKR Uyum Analizi

Amaç: Kurumsal vizyonun; yıllık hedeflere (OKR), fonksiyonel hedeflere ve proje portföyüne izlenebilir bağlantısını kurmak.
Jamovi adımları:

• OKR tablosunu (Amaç, KR, ağırlık, hedef, gerçekleşen, dönem) içe aktarın.

• Compute ile ilerleme yüzdesi, hedef–gerçek farkı, güven aralığı (sapma volatilitesine göre) sütunlarını üretin.

• Isı haritası ile amaç–KR uyumu; su şelalesi (waterfall) ile çeyreklik hedef katkıları.
  Karar kartı: “O: Ürün yeniliklerinde pazar payı +2pp; KR3 (ürün deney skoru) geride → müşteri araştırması ve A/B akışı artırılsın.”

2) Organizasyon Tasarımı: Yapı–İş Akışları–Karar Hakları

Metrikler: Span of control, hiyerarşi katman sayısı, karar döngüsü süresi, onay adımı sayısı, RACI netlik skoru.
Jamovi:

• Birim–rol–sorumluluk matrisini içe alın, RACI netlik endeksi üretin (her görevde tek “Accountable” var mı?).

• Regresyon: karar süresi = f(onay sayısı, katman, iş yükü, ekip deneyimi).
  Örnek: Onay adımını 4→2’ye indirmek karar süresini −%35 düşürüyor; hatalı karar oranı artmıyor → süreç sadeleştirme onay.

3) Liderlik Stilleri ve Çalışan Deneyimi

Veriler: 360 geri bildirim, iklim anketi (psikolojik güven, amaç netliği, geri bildirim sıklığı), eNPS, devinim (turnover), devamsızlık.
Jamovi:

• Faktör analizi (R eklentisi) ile “liderlik boyutları” (koçluk, yönlendiricilik, otorite vs.).

• Logit: ayrılma olasılığı = f(psikolojik güven, geri bildirim sıklığı, iş yükü, ücret bandı).
  Yorum: Psikolojik güven + geri bildirim döngüsü, ayrılmayı anlamlı azaltıyor → liderlik koçluğu yatırımının ROI’si.

4) Teşvik ve KPI Mimarisi: “Ne Ölçersen Onu Alırsın”

Yanlış KPI davranışı bozar.
Metrikler: Kapsam (KPI dönüşüm zincirindeki yeri), ölçüm doğruluğu, frekans, yan etki risk puanı.
Jamovi:

• Yapısal zincir kurun: Girdi (eğitim saati) → Ara çıktı (kalite/ilk seferde doğru) → Sonuç (marj, NPS).

• Mediation/etki ayrıştırma: Eğitim → (kalite) → iade oranı → marj.
  Aksiyon: “Sadece adet hedefi” yerine kalite + marj + NPS bileşik hedef; ağırlık duyarlılığı what-if.

5) Karar Süreçleri ve Toplantı Ekonomisi

Toplantı saatleri, karar döngüsü ve sonuç kalitesi.
Jamovi:

• OLS: karar kalitesi skoru = f(toplantı süresi, katılımcı sayısı, ön okuma puanı).

• Kontrol grafikleri: toplantı sayısı/hafta ve karar süresi.
  Karar: “Ön okuma zorunlu; katılımcı ≤7; 25 dk ve 50 dk slot; karar sahibi net.” Uygulama sonrası DiD ile etki.

6) Stratejik Portföy ve Kaynak Tahsisi

Veriler: Proje listesi, bütçe, beklenen etki (gelir/kârlılık/riski azaltma), zaman, bağımlılık, ilerleme.
Jamovi:

• Z-skor normalizasyonu → bileşik değer skoru (etki×olasılık / kaynak).

• Sıralama: Pareto 20/80; çakışan kaynaklar için kaynak çatışma ısı haritası.
  Karar: Alt etkisi yüksek fakat bağımlılığı tıkanan projeleri dondur, kritik yolu açık olanları çek.

7) Dönüşüm Programları (Agile/Lean/Dijital) Etki Ölçümü

Tasarım: Dönüşüm uygulanan birimler = Tedavi, benzerleri = Kontrol.
Jamovi DiD:

$$Y=\alpha +\beta (\text{Tedavi}\times \text{Sonrası})+\gamma X+ϵ$$

Bağımlılar: çevrim süresi, hat sayısı, feature lead time, NPS, marj. Paralel eğilim grafiğini raporlayın.
Sonuç: “Agile geçişi sonrası lead time −%27 (g.a. [−33; −20]); teslimat tahmin doğruluğu +%12.”

8) İnovasyon ve Araştırma Portföyü: Keşif–İcra Dengesi

Metrikler: Keşif (explore) vs icra (exploit) oranı, fikir–pilot–ölçek dönüşüm oranı, zaman–pazar.
Jamovi:

• Kohort analizi: fikirlerin “pipeline” boyunca hayatta kalma oranları.

• Logit: ölçeklenme olasılığı = f(pazar büyüklüğü, MVP öğrenmesi, teknik risk, sponsor gücü).
  Karar: Kümelenmiş öğrenme → “Önce hızla öğren, sonra hızla ölçekle”; başarısızlık eşiği ve “dur” sinyali kuralı.

9) Kurumsal Çeviklik: S&OP–S&OE ve OKR Ritmi

Göstergeler: Plan–gerçek sapması, sürüm/iterasyon sayısı, karar döngü süresi, OKR yenileme çevrimi.
Jamovi:

• Bias ve MAPE: plan doğruluğu.

• OLS: sapma = f(karar döngü süresi, backlog derinliği, bağımlılık sayısı).
  Aksiyon: Haftalık S&OE ve aylık OKR senkronu; bağımlılık azaltma programı.

10) Kültür ve Psikolojik Güven: Örgütsel Sağlık Endeksi

Veriler: “Konuşma cesareti”, “hata paylaşımı”, “öğrenme merakı”, “işbirliği” skorları; eNPS; iç mobilite.
Jamovi:

• Faktör analizi ile tek endeks;

• Regresyon: inovasyon hızı = f(psikolojik güven, işbirliği, kıdem çeşitliliği).
  Sonuç: Güven ↑ → öneri sayısı ve MVP denemeleri ↑; kâr–kültür köprüsü görünür.

11) Yetkinlik Matrisi ve İş Gücü Planlama

Metrikler: Rol–yetkinlik seviyeleri, çok becerililik, yedekleme oranı, eğitim saatleri.
Jamovi:

• Kapasite riski = kritik süreç × tek kişi bağımlılık endeksi.

• Logit: hata olasılığı = f(deneyim, çok becerililik, iş yükü).
  Aksiyon: Rotasyon ve çapraz eğitim; kritik rollerde gölgeleme.

12) Kurumsal Risk ve İç Kontrol

Kategoriler: Stratejik, finansal, operasyonel, itibar, siber, mevzuat.
Jamovi:

• Z-skor ile bileşik risk endeksi;

• Korelasyon: risk blokları arası birlikte hareket;

• Kontrol etkinliği DiD: yeni onay akışı/çift imza sonrası hata/ihlal oranı.
  Karar: “Yüksek risk–düşük kontrol” köşesindeki süreçler için acil plan.

13) Veri Yönetişimi ve Şeffaflık

Metrikler: Veri kalite puanı (eksik/uyumsuz), veri tazeliği, erişim süresi, tek-kaynaktan-doğru oranı.
Jamovi:

• Outlier ve eksik veri raporu (IQR, NA oranı).

• Öncesi–sonrası: yeni veri sözlüğü/ETL sonrası hatalarda düşüş.
  Aksiyon: “Tanım sözlüğü + veri sahipliği+ erişim SLA” → karar süresi kısalır.

14) Birim Ekonomi ve Strateji–Finans Köprüsü

Veriler: LTV, CAC, katkı kârı, sabit gider, ölçek ekonomileri eğrisi.
Jamovi:

• CLV logit: tekrar satın alma = f(deneyim, teslim, fiyat değişimi).

• What-if: fiyat +%x, CAC −%y, churn −%z → LTV/CAC>2 hedefi.
  Karar: Stratejik inisiyatiflerin finansal eşiği netleşir.

15) Şirketlerarası Kıyas (Benchmarking) ve Öğrenme

Metrikler: ROIC, FAVÖK, CCC, OEE, NPS, churn, kaza sıklığı, CO₂e/ciro.
Jamovi:

• Z-skor normalizasyon → bileşik skor;

• Radar grafiği: güçlü–zayıf alanlar.
  Aksiyon: Akranlardan ayrışan 3–5 boşluğa odaklı program.

16) Değişim Yönetimi: Adoption ve Direnç Ölçümü

Veriler: Eğitim katılımı, kullanım sıklığı (yeni sistem), hat oranı, geribildirimler.
Jamovi:

• Kohort: ilk temas tarihine göre benimseme eğrisi.

• Logit: benimseme = f(rol, eğitim saati, yönetici desteği).
  Karar: Direnç kümelerine özel destek; “erken benimseyen” elçileri kullan.

17) Strateji Deneyleri: A/B ve Doğal Deneyler

Yeni fiyat modeli, servis paketi, dağıtım anlaşması, vardiya düzeni.
Jamovi:

• Deneysel ve kontrol kolları; t-test/ANOVA, güç analizi;

• Doğal deneyler için DiD; öncesi trend şart.
  Rapor dili: “Yeni servis paketi churn −%18 (g.a. [−24; −11]); NPS +6p.”

18) Sürdürülebilirlik ve Etki Yönetimi

Göstergeler: CO₂e/ürün, enerji/ciro, atık geri kazanım, iş güvenliği, çeşitlilik.
Jamovi:

• Regresyon: satış/tercih = f(yeşil etiket, fiyat, bölge).

• DiD: sertifikasyon sonrası iade/şikâyet azaldı mı?
  Karar: ESG yatırımlarının ticari/maliyet etkisi sayıya dökülür.

19) Senaryo–Stres Testleri: Yönetim Eşiği

Şoklar: Kur +%10, talep −%5, enerji +%15, tedarik gecikmesi +7 gün, regülasyon değişimi.
Jamovi:

• Baz vs. şok: marj, nakit, CCC, NPS, churn, hata oranı.

• Karar kartı: “Hangi kaldıraç nerede?” (fiyat, portföy sadeleşmesi, stok seviyesi, eğitim, otomasyon).

20) Yönetim Panosu: Tek Sayfada Yönetilebilirlik

Kutular: OKR ilerlemesi, karar döngüsü, org netlik skoru, liderlik/kültür endeksi, portföy değer skoru, dönüşüm DiD etkileri, LTV/CAC, risk endeksi, ESG metriği, senaryo sonuçları.
İletişim dili: Etki büyüklüğü + güven aralığı + süre + sorumlu.

21) Sınırlılıklar ve Sağlamlık Protokolü

• Ölçüm: anket yanlılığı, öz-bildirim, KPI tanım farkları.

• Seçilim: dönüşümün güçlü ekiplere verilmesi;

• Eşanlılık: kültür ve performans birlikte belirlenebilir.
  Jamovi protokolü: HC/White sağlam hatalar, VIF, placebo gruplar, alt örneklem (ekip/bölge), öncesi trend. Varsayımları Not’ta açık yazın.

Yönetim stratejisi, tek bir vizyon cümlesi ya da tek bir KPI değil; amaç–yapı–insan–süreç–kültür–finans bileşenlerinin ölçülerek uyumlandırıldığı bir öğrenme sistemidir. Jamovi, bu sistemi pratikleştirir: Veri boru hattı ve tanım sözlüğüyle şeffaflık sağlar; OKR–portföy–kaynak tahsisini aynı dosyada görünür kılar; liderlik/kültür, değişim ve inovasyonun etkisini DiD ve deneylerle ölçer; risk–senaryo–stres testleriyle belirsizliği karar kartına çevirir; ESG ve iç kontrolle sürdürülebilirliği kurumsal performansın içine entegre eder.

Bu yazının çerçevesini bir uygulama yol haritasına dökersek:

1. Tanım ve sözlük: OKR, KPI ve veri kaynaklarının netleştirilmesi; Compute adımlarının notlanması.

2. Keşif panosu: OKR ilerlemesi, org ve karar döngüleri, kültür ve risk endeksleri.

3. Nedensel modüller: Dönüşüm programları, toplantı ekonomisi, teşvik mimarisi, değişim yönetimi → DiD/A-B/mediation.

4. Portföy ve kaynak: Z-skorlu değer skoru, Pareto ve bağımlılık ısı haritaları.

5. Birim ekonomi ve finans köprüsü: LTV/CAC, marj, CCC, ROIC; stratejik inisiyatiflerin finansal eşiği.

6. Senaryo–stres: Kur–talep–enerji–tedarik şokları; risk endeksi ve karar kartları.

7. Pano ve ritim: Aylık S&OE–OKR gözden geçirme, çeyreklik strateji konseyi; varsayımlar ve belirsizlik şeffaf rapor.

Son söz: Veriyi hikâyeye, hikâyeyi karara, kararı etkiye çeviren bir yönetim stratejisi; hem büyümenin hızını hem kârlılığın sürdürülebilirliğini artırır. Jamovi, bu dönüşümü “tek dosyalık” bir iş disiplini haline getirir: Deneylerle doğrulanan hipotezler, güven aralığıyla raporlanan etkiler, esnek bütçe–varyans ve risk–senaryo ile beslenen karar kartları… Böyle bir pratik, kurumları daha çevik, daha şeffaf, daha öğrenen yapılara dönüştürür. Yönetişim yalnız belge olmaktan çıkar; davranışa ve sonuca dönüşür.

Veri, modern dünyanın en değerli varlıklarından biri haline gelmiştir ve iş dünyasında, araştırmada ve karar verme süreçlerinde kritik bir rol oynamaktadır. Biz, veri analizi konusundaki tutkulu bir topluluk olarak, veri biliminin ve analizinin gücünü vurguluyoruz. Web sitemiz, işletmelerden akademisyenlere ve veri meraklılarına kadar herkesin veri analizi becerilerini geliştirmesine yardımcı olmayı amaçlayan bir kaynaktır. Misyonumuz, veri analizi sürecini anlaşılır ve erişilebilir hale getirmek, verilerin içinde gizlenen değeri açığa çıkarmak ve daha bilinçli kararlar almalarını desteklemektir.

Web sitemiz, geniş bir veri analizi yelpazesi sunmaktadır. Hangi sektörde olursanız olun veya hangi veri analizi aracını kullanıyorsanız kullanın, ihtiyaçlarınıza uygun hizmetler sunuyoruz. SPSS, R, Python, Excel veya diğer analiz araçlarını kullanarak veri madenciliği, hipotez testleri, regresyon analizi, zaman serisi tahmini, segmentasyon ve daha fazlasını içeren çeşitli analiz türlerini kapsarız. Ayrıca, öğrenmeyi kolaylaştırmak için zengin kaynaklar, öğreticiler ve interaktif araçlar sunuyoruz.